10 красавіка. Памяці Эдварда Вайніловіча

У гэты дзень 2016 года ў мінскім Чырвоным касцёле пачаўся працэс беатыфікацыі (абрад прылічэння памерлага да аблічча блажэнных) Эдварда Вайніловіча – «шляхціча тутэйшага», заснавальніка ці «фундатара» гэтага сакральнага збудавання.

Сёння Чырвоны касцёл - адзін з найбольш вядомых турыстычных аб'ектаў сталіцы, які з'яўляецца галоўным упрыгожаннем плошчы Леніна.

Эдвард Антоній Леанард Вайніловіч нарадзіўся 13 кастрычніка 1847 года ў вёсцы Сляпянка пад Мінскам, у шляхетнай і багатай сям'і. Яго бацькамі былі Адам Вайніловіч і Ганна Ваньковіч, хлопчык стаў прадаўжальнікам старажытнага шляхецкага роду.

Хоць сям'я валодала вялізнымі тэрыторыямі ў Навагрудскім ваяводстве, асноўную частку часу яны праводзілі ў Савічах, у сваім радавым маёнтку ў цяперашнім Слуцкім раёне. Яно належала Вайніловічам з XVII стагоддзя і стала не толькі домам, але і свайго роду музеем, дзе былі сабраны карціны, кнігі, дакументы, скульптуры і прадметы інтэр'ера з унікальнай гісторыяй.

Ва ўзросце 35 гадоў Эдвард сустрэў Алімпію Вузлоўскую - і яны ажаніліся. Шлюб аказаўся шчаслівым, але, на жаль, нядоўга. Народжаныя ў гэтым шлюбе дзеці - Алена і Сымон - былі каханыя, аднак нават гэтак багатыя бацькі не маглі абараніць іх ад хвароб. Першым у дванаццаць гадоў памёр Сымон. Хлопчыку рабілі аперацыю ў Варшаве, дзе ў той час бушавала шкарлятына. Заразіўшыся, Сымон памёр, яго цела пахавалі ў Савічах. У сям'і Вайніловічаў засталася толькі дачка, але і яна не дажыла да 19-годдзя. Юная дзяўчына памірала доўга і пакутліва, а бацькі не маглі нічога з гэтым зрабіць - у лекараў, якія лячылі яе, не было нават дакладнага дыягназу. Найбольш верагодна, што гэта было запаленне лёгкіх. І тады Эдуард Вайніловіч прыняў рашэнне пабудаваць касцёл, прысвечаны памяці сваіх дзяцей.

Ідэя будаўніцтва каталіцкага храма на ўскраіне Мінска была не новая, аднак у горада на яго не было грошай. У 1904 годзе Вайніловіч аб'явіў камітэту па будаўніцтве, што ўнясе неабходную суму, аднак наўзамен выставіў некалькі патрабаванняў.

Па-першае, ён хацеў самастойна выбраць праект касцёла, па-другое, назваць яго ў гонар святых заступнікаў сваіх памерлых дзяцей і, нарэшце, замацаваць над уваходам таблічку з іх імёнамі. Патрабаванні ніхто не аспрэчыў, і Эдвард пачаў выбіраць праект. Сярод дзясяткаў агледжаных будынкаў яму спадабалася тое, што знаходзілася ў польскім горадзе Ютросін. Яго аўтар, Томаш Пайздэрскі, не меў права працаваць на тэрыторыі Расійскай Імперыі, таму першапачаткова на ўсіх дакументах указвалася іншае імя. 

Касцёл з чырвонай цэглы ў змешаным неараманска-неагатычным стылі пабудавалі хутка - у 1905-м яшчэ закладвалі падмурак будынка, а 20 верасня 1910 года касцёл ужо быў асвечаны. Яго архітэктура ўнікальная. Першы час пасля пабудовы самая высокая з трох вежаў касцёла праглядалася амаль з усіх кропак горада - яна сімвалізавала бацькоўскі смутак, а дзве меншыя - страчаных дзяцей.

У чэрвені 2006 года астанкі Эдварда Вайніловіча былі перапахаваны ля сцен Чырвонага касцёла.