Праваслаўная царква святой Марыі Егіпецкай у Вілейцы
Горад Вілейка абавязаны адкрыццём храма ў гонар Марыі Егіпецкай расійскаму двараніну - паэту і стацкі саветнік Апалону Рэдкіна.
І, як ні дзіўна, сумна вядомай «вешальнік» Міхаілу Мураўёў, падавіўшы Студзеньскае паўстанне прыхільнікаў адраджэння ВКЛ.
Апалон Рэдкіна, які тады ўжо паспеў пабываць на пасадзе арлоўскага віцэ-губернатара, безумоўна, быў чалавекам не толькі набожным, але і вялікага сэрца.
У 1863 годзе, калі супрацьстаянне ўрада і паўстанцаў дасягнула такога напалу, што стала наспяваць грамадзянская вайна, ён звярнуўся да Мураўёва з просьбай пабудаваць праваслаўную царкву, перадаўшы для гэтага дзесяць тысяч срэбных, а калі іх не хапіла - яшчэ паўтары. (Дарэчы, на той час ВУП ўсёй імперыі складаў крыху больш за дзвесце мільёнаў.)
Парадокс у тым, што камергер Рэдкіна узводзіў храм, такім чынам памінаючы загінуўшых, а «вешальнік», які і да таго будаваў праваслаўныя святыні, - з мэтай выкараніць «шкоднае польскі ўплыў». Горад і месца размяшчэння царквы Мураўёў абраў сам, а таму яе з'яўленне якраз ля каталіцкай наўрад ці можна лічыць выпадковым. Дарэчы, для гэтага знеслі маёнтак аднаго з святароў.
Асвячэнне новага храма менавіта ў гонар асветніцы Марыі Егіпецкай, якую традыцыйна лічаць заступніцай якія чыняць, адбылося 22 жніўня 1865 года згодна з пажаданню самога заснавальніка. Для нашых зямель гэты выбар даволі нестандарт. Верагодна, Апалон Рэдкіна бачыў у сучасных яму палітычных супярэчнасцях грэх адказных за прынятыя рашэнні.
Святыня з пяццю вежамі і званарным, разлічаная на прысутнасць 450 вернікаў, пабудаваны з каменя Аляксеем Полазаву ў папулярным тады руска-візантыйскім стылі. Распісваў яе вядомы прафесар гістарычнага жывапісу Міхаіл Васільеў, работы якога можна сустрэць таксама ў Маскве (храм Хрыста Збавіцеля), Жытоміры, Севастопалі, Рызе і нават Парыжы.
Цікавая асаблівасць царквы - вежавы гадзіннік, што не ўласціва праваслаўнай архітэктуры. Неабходныя сродкі на іх сабралі самі вернікі.
Храм дзеючы, адкрыты штодня з 8:00 да 19:00.