Палац Сапегаў у Ружанах

У пачатку XVI стагоддзя канцлер ВКЛ Леў Сапега заклаў у мястэчку Ружаны двухпавярховы, з трыма вежамі замак, зрабіўшы яго сваёй асноўнай рэзідэнцыяй.

Ішоў час, замак то разбураўся, то адбудоўваўся, а ў канцы ХVIII стагоддзя дзякуючы намаганням архітэктара Іагана Самуэля Бекера ператварыўся ў раскошную палацава-замкавую рэзідэнцыю. Сюды прыязджалі каралі і паслы, у тутэйшых падвалах, кажуць, нават захоўвалася казна Вялікага княства Літоўскага. Парадны паўночны корпус палаца уключыў ранейшы замак, але пры гэтым былі прыбраныя вежы, прыбудаваны калонную порцік ў стылі класіцызму. Галоўная вось ансамбля аб'яднала палац са уязной брамай, трактаваць, як трыумфальная арка. Бакавыя корпуса прызначаліся для карціннай галерэі, бібліятэкі (самай буйной у ВКЛ), манежа і тэатра - тэхнічнае абсталяванне апошняга дазваляла ладзіць складаныя пастаноўкі з шматразовай зменай дэкарацый, а ў іншых паданнях было занята да ста акцёраў і музыкаў. Дойлід надаў кампазіцыі ўсяго ансамбля барочную экспрэсію, а фасадам - ​​насычаны класіцыстычная дэкор.

У канцы ХVIII стагоддзя Сапегі пакідаюць Ружаны і перабіраюцца ў Дзярэчын, а аддадзены імі ў арэнду палац пасля ўдзелу Сапегаў у паўстанні 1830-1831 гг. быў канфіскаваны і перададзены ў казну, але па-ранейшаму выкарыстоўваўся для вытворчых патрэб, пакуль у 1914 году моцны пажар не пашкодзіў пабудовы. Іх аднавілі ў 1930-х, і Ружанскі палац ненадоўга - пасля векавога перапынку! - зноў вярнуўся да Сапегаў. Непапраўную шкоду ансамблю нанесла Другая сусветная вайна. Аднак дзякуючы ацалелым у архівах чарцяжах Бекера ў 2008 годзе пачалося аднаўленне «беларускага Версалю".

Выкарыстаны тэкст Анатоля Варавы, даведнік «Ад Белавежскай пушчы да палескіх балот»

Віртуальны 3D-тур Дзмітрыя Ласько (каб разгарнуць акно на ўвесь экран, клікніце двойчы):